Budżet domowy to pojęcie przewijające się bardzo często w różnych sytuacjach zarówno związanych z domem jak i finansami. Ale czy wiemy czym on tak dokładnie jest, jak go stworzyć i prowadzić oraz dlaczego warto robić to rzetelnie i regularnie? W tym tekście przedstawiamy wszystkie najważniejsze informacje o budżecie domowym oraz odpowiadamy na te pytania. Warto je znać, gdyż uporządkowanie własnych finansów domowych i kredytów jest bardzo ważne z wielu powodów i przynosi wiele korzyści łącznie z bezpieczeństwem finansowym oraz wyższym komfortem życia.
Budżet domowy to budżet danej rodziny, gospodarstwa domowego lub danej osoby. Jego zadaniem jest uporządkowanie oraz zarządzanie finansami rodziny w taki sposób, aby finanse rodziny były wykorzystywane najbardziej efektywnie. Budżet domowy ma także zapewnić bezpieczeństwo i dać możliwości wykorzystania środków jak najlepiej. Sam budżet domowy jest ogólnym pojęciem. Jest to jednak zestawienie przychodów i rozchodów oraz zaplanowania wydatków tak, aby zabezpieczyć w pierwszej kolejności rzeczy najważniejsze. Budżet domowy może być prowadzony zarówno tradycyjnie — w wersji papierowej jak i elektronicznej. Rozrachunki tego typu może prowadzić każda osoba niezależnie od tego jak wysokie przychody posiada lub jak bardzo są skomplikowane jej finanse. Sam budżet przypomina formą ten państwa lub firmowy, lecz jest po prostu prowadzony na mniejszą skalę.
Budżet domowy możemy prowadzić zarówno w wersji papierowej jak i cyfrowej. Jeśli wybierzemy ten pierwszy rodzaj, warto przygotować duży zeszyt lub kartki dla poszczególnych miesięcy, na których będziemy zapisywali wszystkie nasze wyliczenia. Chcąc prowadzić budżet cyfrowo, możemy utworzyć plik w Excelu lub pobrać specjalne szablony dostępne w sieci. Drugim krokiem jest ustalenie zakresu czasu, w jakim będziemy prowadzić nasz budżet domowy. Warto wybierać okresy rozliczeniowe zgodne z otrzymywaniem pensji. W UK będzie to np. tydzień a w Polsce miesiąc. Możemy wybierać daty np. od 1 go do 1 go lub od 10 go — kiedy otrzymywać będziemy naszą pensję. Budżet warto prowadzić w jednej odmianie, aby móc porównywać komfortowo np. poprzednie zestawienia. Wszystkie notatki warto spinać też lub zszywać, jeśli nie są robione w zeszycie, a dotyczą różnych miesięcy.
Gdy ustaliliśmy już wszystkie kwestie techniczne, kolejnym krokiem jest podzielenie budżetu na dwie części — przychodów i wydatków. W części przychodów wpisywać będziemy wszystkie te środki, które otrzymamy w danym miesiącu np. pensje, inne przychody, zwroty podatków, czyli te wszystkie środki, którymi będziemy mogli dysponować realnie w danym miesiącu. Nie warto umieszczać w tym spisie np. premii, które nie są gwarantowane, aby nie rozdysponować tych pieniędzy i nie spowodować następnie dziury budżetowej na wypadek gdy ich nie otrzymamy. W drugiej części budżetu musimy spisać wszystkie nasze wydatki — od tych najważniejszych po te najmniej istotne. Najważniejszymi są opłaty za czynsz i media, lekarstwa, dojazdy do pracy czy jedzenie. Do mniej istotnych należą np. opłaty abonamentowe, wydatki na ubrania, kieszonkowe i inne regularne cykliczne opłaty.
Nie należy zapominać również o wydatkach cyklicznych czy sezonowych takich jak np. wydatki na święta, wakacje, zakup ciuchów, sprzętu agd/rtv, wydatki na auto, wycieczki, emeryturę czy marzenia w przyszłości. Dla nich należy wykonać osobną — najniższą rubrykę i odkładać środki wedle uznania. Możemy robić to regularnie, co jest zalecane — przeznaczając z każdego budżetu pewną małą sumę, lub po prostu wkomponować dany cel w konkretny budżet miesięczny, choć jest to zalecane jedynie jeśli dysponujemy sporymi przychodami i jedna duża pozycja w wydatkach nie sprawi nam problemów.
Jeśli wiemy już, jak teoretycznie funkcjonuje budżet domowy, warto również skorzystać z kilku praktycznych porad. Budżet domowy warto prowadzić regularnie i systematycznie — nie opuszczając żadnego miesiąca. Dzięki temu będziemy mogli utrzymać płynność naszych finansów i nie spowodujemy katastrofy finansowej — co przy dobrze i regularnie prowadzonych finansach byłoby bardzo bolesne. Do notatek warto zaglądać regularnie i planować je z wyprzedzeniem. Doskonałym rozwiązaniem jest też wyrobienie sobie pewnego marginesu, dzięki któremu np. w Maju będziemy pracowali i zarabiali już na Lipiec a w Czerwcu na Sierpień. Bufor taki sprawi, że w razie nieprzewidzianych sytuacji będziemy mieli więcej czasu na reakcje i nie będziemy musieli spieszyć się z płaceniem rachunków, oczekując nerwowo na przyjście przelewu z pracy w danym miesiącu.
Prowadzenie budżetu domowego ma wiele plusów i zalet. Pierwszym plusem jest fakt, że jest to bardzo prosty sposób dbania o własne finanse. Nie musimy posiadać wiedzy finansowej, aby go prowadzić, a możemy robić to prosto i szybko bez konieczności poświęcania dużej ilości czasu na to. Zyski, jakie osiągniemy, są niewspółmiernie wyższe od nakładów pracy, jakie musimy włożyć w prowadzenie budżetu. Dbanie o własne finanse zapobiega też negatywnym sytuacjom, kiedy to np. pod koniec miesiąca nie mamy już środków na życie lub brakuje nam pieniędzy w kluczowych dla nas obszarach. Prowadząc budżet domowy, nie będziemy zatem narażeni na trudne sytuacje finansowe, a te, które mają nadejść, odpowiednio wcześniej zaplanujemy i będziemy mogli przejść je dużo łagodniej niż te, które nadciągną z zaskoczenia. Prowadzenie budżetu domowego to też efektywne zarządzanie naszymi pieniędzmi. Planując wszystkie wydatki wcześniej, będziemy mogli świadomie zadecydować i wybrać jakie cele spełnimy w danym miesiącu, a przez to będziemy mogli spełnić dla nas wszystkie najważniejsze marzenia czy plany. Znając też plan naszych finansów na najbliższy miesiąc, będziemy dużo bardziej spokojni o naszą sytuację finansową. Jest to bardzo ważne, gdyż często stres i nerwy o poziom naszych pieniędzy — często niesłuszne, potrafią przesłonić radość z życia i negatywnie wpłynąć na nasze samopoczucie. W długofalowej perspektywie prowadzenie budżetu domowego da nam bardzo dużo korzyści i pozwoli lepiej zarządzać finansami. Przełoży się to często na więcej możliwości i opcji w życiu, które będziemy mogli zrealizować, prowadząc efektywnie nasze finanse.